Д. Серікбаев атындағы ВКТУ сайты
  • Қаріп өлшемі
    16px
    Сайттың түстері
    Суреттер

ҰНТАҚТЫ МЕТАЛЛУРГИЯНЫҢ КОМБИНИРЛЕНГЕН ӘДІСТЕРІМЕН NI-TI-CU ЖҮЙЕСІ НЕГІЗІНДЕ ПІШІНДІ ЕСТЕ САҚТАУ ҚАБІЛЕТІ БАР ҚОРЫТПАЛАРДЫ АЛУ

Авторлар

Аты-жөні Жұмыс орны
Эльфира Сағымбекова НАО "ВКТУ им. Д.Серикбаева"
Ернат Кожахметов -

Жарияланды:

2025-03-28

Бөлім:

Сәулет және құрылыс

Мақала тілі:

Қазақ тілі

Кілт сөздер:

пішінді есте сақтау қабілеті бар қорытпалар, ұнтақты металлургия, ұшқынды плазмалық қақтау, Ni-Ti-Cu

Аңдатпа

Мақалада Ni-Ti-Cu жүйесіне негізделген пішінді есте сақтау қабілеті бар (SMA) қорытпаларды алу үшін қолданылатын механосинтез және ұшқынды плазмалық қақтау (SPS) сияқты ұнтақ металлургиясының заманауи әдістері қарастырылады. Пішінді есте сақтайтын қорытпалар медицинадан аэроғарыш өнеркәсібіне дейін көптеген салаларда кеңінен қолданылады, өйткені олардың ерекше қасиеттері, мысалы, форманың серпімділігі мен жады. Дәл осы бірегей SMA қасиеттері оларды алудың жаңа әдістерін, мысалы, ұшқынды плазмалық қақтау әдісін дамытуға қызығушылықты ынталандырады. NiTiCu қорытпалары туралы бәрін білуге ерекше назар аударылады: олардың құрылымдық, механикалық және функционалдық сипаттамалары; неге олар басқа SMA орнына қолданылуы қажет.

Жұмыста механосинтез кезеңдері, соның ішінде бастапқы ұнтақтарды таңдау, оларды механикалық активтеу және кейінгі өңдеу толықтай сипатталған. Алынған материалдардың жоғары тығыздығы мен біркелкілігін қамтамасыз ететін ұшқынды плазмалық қақтау процесі де қарастырылады. Өңдеу параметрлерінің қорытпалардың микроқұрылымына, сондай-ақ олардың фазалық түрленуіне және механикалық қасиеттеріне әсері ерекше назар аударылады.

Әдістердің артықшылықтары мен кемшіліктері, сондай-ақ қорытпалардың соңғы сипаттамаларына әсері талданады. Мақалада осы бағытты одан әрі дамыту перспективалары, сондай-ақ SPS көмегімен олардың синтез процестерін оптималдау және пішінді есте сақтайтын жаңа қорытпаларды әзірлеу бойынша зерттеулер жүргізу талқыланады. Мақала жақсартылған қасиеттері мен кең қолдану мүмкіндіктері бар жаңа функционалды материалдарды жасау саласындағы болашақ әзірлемелерге негіз болады. Бұл материал ұнтақты металлургия, материалтану және пішінді есте сақтау қабілеті бар қорытпалар мәселелеріне қызығушылық танытатын оқытушыларға, докторанттарға, магистранттар мен студенттерге пайдалы болады.